Phân biệt hiến pháp và các văn bản pháp luật khác

Các yếu tố để phân biệt hiến pháp và các văn bản pháp luật khác: tính chất, phạm vi & mức độ điều chỉnh, thủ tục xây dựng & sửa đổi

..

Những nội dung liên quan:

• Vai trò, ý nghĩa của Hiến pháp
• Vị trí của hiến pháp trong hệ thống pháp luật
• Hiến pháp quan trọng như thế nào đối với mỗi người dân?
• Vì sao nói Hiến pháp là một khế ước xã hội?
• Hiến pháp là luật cơ bản của nhà nước có hiệu lực pháp lí cao nhất
• So sánh các bản hiến pháp Việt Nam qua các thời kỳ

..

Phân biệt hiến pháp và các văn bản pháp luật khác

Có thể dễ dàng nhận ra sự khác nhau giữa Hiến pháp và các văn bản pháp luật khác dựa vào những tiêu chí sau:

Về tính chất:

Hiến pháp là văn bản thể hiện và bảo vệ chủ quyền của nhân dân, thông qua việc giới hạn quyền lực của nhà nước và khẳng định các quyền con người, quyền công dân. Trong khi đó, các văn bản pháp luật khác là tập hợp những quy tắc cư xử bắt buộc do nhà nước lập ra để quản lý xã hội, vì thế mang tính chất là công cụ pháp lý của nhà nước, chủ yếu phản ánh ý chí của nhà nước (tuy về nguyên tắc không được đi ngược với ý chí của nhân dân vì không được trái với hiến pháp).

Về phạm vi và mức độ điều chỉnh:

Hiến pháp có phạm vi điều chỉnh rất rộng, liên quan đến tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của quốc gia, song chỉ tập trung vào các mối quan hệ cơ bản và chỉ đề cập đến các nguyên tắc định hướng, nền tảng, không đi sâu vào chi tiết. Trong khi đó, các văn bản pháp luật khác chỉ đề cập đến một lĩnh vực, thậm chí một nhóm quan hệ xã hội trong một lĩnh vực nhất định, nhưng đi sâu điều chỉnh từng mối quan hệ cụ thể.

Về thủ tục xây dựng và sửa đổi:

Quy trình xây dựng và sửa đổi hiến pháp bao gồm nhiều thủ tục chặt chẽ và đòi hỏi nhiều thời gian hơn so với các đạo luật thông thường, đặc biệt với những hiến pháp “cứng”. Ngay cả với những hiến pháp “mềm dẻo” cũng đòi hỏi việc xin ý kiến nhân dân (ở nhiều quốc gia phải tổ chức trưng cầu ý dân) là bắt buộc khi xây dựng hiến pháp (trong khi ở một số quốc gia việc này không nhất thiết phải thực hiện với mọi đạo luật thông thường). Thêm vào đó, việc thông qua hiến pháp cũng đòi hỏi tỷ lệ biểu quyết cao hơn (đa số 2/3) so với việc thông qua các đạo luật thông thường.

Các tìm kiếm liên quan đến phân biệt hiến pháp và các đạo luật khác, sự khác biệt giữa hiến pháp và pháp luật, cho biết sự khác nhau giữa hiến pháp và pháp luật, giống nhau giữa hiến pháp và pháp luật, mối quan hệ giữa hiến pháp và pháp luật, hiến pháp và luật hiến pháp là hai khái niệm đồng nhất với nhau, đặc điểm của hiến pháp, mối quan hệ giữa luật hiến pháp và chính trị, đối tượng điều chỉnh của luật hiến pháp