Những điểm mới về hợp đồng được quy định tại Bộ luật dân sự 2015

Điều 388 Bộ luật Dân sự năm 2005: “Hợp đồng dân sự là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”.

Phù hợp với thực tiễn áp dụng, mở rộng phạm vi điều chỉnh: Hợp đồng dân sự, hợp đồng thương mại, hợp đồng đầu tư, hợp đồng kinh doanh bảo hiểm,….

Có thể có nhiều bên nhận được đề nghị trong giao kết hợp đồng.

Trường hợp một bên nhận được thông tin bí mật của bên kia trong quá trình giao kết hợp đồng thì có trách nhiệm bảo mật thông tin và không được sử dụng thông tin đó cho mục đích riêng của mình hoặc cho mục đích trái pháp luật khác;

Bên vi phạm quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Là cơ sở để giải quyết các tranh chấp phát sinh.

+ Do bên đề nghị ấn định.

+ Nếu bên đề nghị không ấn định thì đề nghị giao kết hợp đồng có hiệu lực kể từ khi bên được đề nghị nhận được đề nghị đó, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Tránh mâu thuẫn giữa các luật.

Ưu tiên áp dụng Luật chuyên ngành

1. Bên được đề nghị chấp nhận giao kết hợp đồng;

2. Bên được đề nghị trả lời không chấp nhận;

3. Hết thời hạn trả lời chấp nhận;

4. Khi thông báo về việc thay đổi hoặc rút lại đề nghị có hiệu lực;

5. Khi thông báo về việc huỷ bỏ đề nghị có hiệu lực;

6. Theo thoả thuận của bên đề nghị và bên được đề nghị trong thời hạn chờ bên được đề nghị trả lời.

Bên được đề nghị chấp nhận giao kết hợp đồng.

(Điều 393 BLDS 2015)

Quy định rõ hơn về trường hợp không ấn định thời gian.

2. Hợp đồng có thể có các nội dung sau đây:

a) Đối tượng của hợp đồng;

b) Số lượng, chất lượng;

c) Giá, phương thức thanh toán;

d) Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng;

đ) Quyền, nghĩa vụ của các bên;

e) Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng;

g) Phương thức giải quyết tranh chấp

Bổ sung thêm phương thức giải quyết tranh chấp.

Nhằm tạo điều kiện cho các bên có thể thỏa thuận với nhau về phương thức giải quyết khi có tranh chấp xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng.

(Điều 400 BLDS 2015)

4. Thời điểm giao kết hợp đồng bằng văn bản là thời điểm bên sau cùng ký vào văn bản hay bằng hình thức chấp nhận khác được thể hiện trên văn bản.

Quy định bổ sung thời điểm giao kết hợp đồng bằng hình thức chấp nhận khác tại khoản 4 điều này.

Phù hợp thực tiễn áp dụng với việc bổ sung thêm quy định những hình thức khác được thể hiện trên văn bản

2. Từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo cam kết. Hợp đồng chỉ có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.

Quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của các bên khi hợp đồng đã có hiệu lực.

Quy định thêm về việc sửa đổi, bổ sung hợp đồng.

Rõ ràng hơn trong việc thay đổi nội dung hợp đồng ( Phải có sự thỏa thuận giữa các bên).

Hạn chế mâu thuẩn về ý chí của các bên.

Đây là điểm tiến bộ thể hiện tính minh bạch.

Hợp đồng theo mẫu phải được công khai để bên được đề nghị biết hoặc phải biết về những nội dung của hợp đồng.

Trình tự, thể thức công khai hợp đồng theo mẫu thực hiện theo quy định pháp luật.

Hạn chế tranh chấp phát sinh.

Trong trường hợp này, lợi ích phát sinh từ hợp đồng thuộc về bên mà nếu hợp đồng không vì lợi ích của người thứ ba thì họ là người thụ hưởng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trong trường hợp này, lợi ích phát sinh từ hợp đồng thuộc về bên mà nếu hợp đồng không vì lợi ích của người thứ ba thì họ là người thụ hưởng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Hạn chế tranh chấp xảy ra.

2. Mức phạt vi phạm do các bên thỏa thuận, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

3. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm mà không phải bồi thường thiệt hại hoặc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại thì bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm.

Quy định lại trường hợp thỏa thuận phạt vi phạm tại khoản 3

Hợp đồng mang tính chất thỏa thuận.

Vì vậy, chế định tại điều 418 BLDS 2015 quy định chi tiết là điều hợp lý.

2. Người có quyền có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại. Người có quyền còn có thể yêu cầu người có nghĩa vụ chi trả chi phí phát sinh do không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại.

3. Theo yêu cầu của người có quyền, Tòa án có thể buộc người có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người có quyền. Mức bồi thường do Tòa án quyết định căn cứ vào nội dung vụ việc.

Đây là biện pháp chế tài đối với người có hành vi vi phạm.

Hạn chế tranh chấp phát sinh trong quá trình bồi thường thiệt hại.

(Điều 422 BLDS 2015)

1. Hợp đồng đã được hoàn thành;

2. Theo thỏa thuận của các bên;

3. Cá nhân giao kết hợp đồng chết, pháp nhân giao kết hợp đồng chấm dứt tồn tại mà hợp đồng phải do chính cá nhân, pháp nhân đó thực hiện;

4. Hợp đồng bị hủy bỏ, bị đơn phương chấm dứt thực hiện;

5. Hợp đồng không thể thực hiện được do đối tượng của hợp đồng không còn;

6. Hợp đồng chấm dứt theo quy định tại Điều 420 của Bộ luật này;

7. Trường hợp khác do luật quy định.

Tránh xảy ra tranh chấp giữa các bên khi chấm dứt hợp đồng

a) Bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên đã thỏa thuận;

b) Bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng;

c) Trường hợp khác do luật quy định.

Quy định thêm những trường hợp khác là đúng về mặt lý luận và thực tiễn áp dụng pháp luật chuyên ngành

Rõ ràng hơn quy định về thời hiệu, tranh mâu thuẫn phát sinh khi giải quyết tranh chấp.

Phù hợp thực tiễn áp dụng.

Vẫn ưu tiên áp dụng các Luật chuyên ngành.

Hạn chế xảy ra tranh chấp giữa các bên.

Mở rộng phạm vi xác định phương thức thanh toán phù hợp với thực tiễn.

Hạn chế xảy ra tranh chấp giữa các bên.

Đảm bảo tính công bằng.

Hạn chế những tranh chấp phát sinh trong quá trình giao tài sản.

“bên mua có quyền nhận hoặc không nhận phần dôi ra; nếu nhận thì phải thanh toán đối với phần dôi ra theo giá được thỏa thuận trong hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Và quy định rõ hơn 1 trường hợp trong các quyền của bên mua khi bên bán giao hàng ít hơn số lượng đã thỏa thuận chế định:

Hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu BTTH nếu việc vi phạm làm cho bên mua không đạt được mục đích giao kết hợp đồng.

Bảo vệ quyền lợi của bên mua khi bên bán vi phạm không giao hàng đúng số lượng.

Hạn chế tranh chấp phát sinh do hành vi vi phạm của bên bán gây ra.

Hạn chế tranh chấp  xảy giữa các bên.

Khắc phục được hạn chế của BLDS 2005

Phù hợp thực tiễn áp dụng.

Đúng về mặt lý luận và thực tế

– Chi phí vận chuyển và chi phí liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu do các bên thỏa thuận, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

– Trường hợp các bên không có thoả thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng thì chi phí vận chuyển và chi phí liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu được xác định theo chi phí đã được công bố, quy định của cơ quan có thẩm quyền hoặc theo tiêu chuẩn ngành nghề.

– Trường hợp không có căn cứ xác định theo quy định trên thì chi phí vận chuyển và chi phí liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu được xác định theo tiêu chuẩn thông thường hoặc theo tiêu chuẩn riêng phù hợp với mục đích giao kết hợp đồng.

Nếu bên bán không thực hiện nghĩa vụ này thì bên mua có quyền yêu cầu bên bán phải thực hiện trong một thời hạn hợp lý.

Tránh những mâu thuẫn phát sinh.

Bổ sung thêm các chế định loại trử

Ưu tiên áp dụng Luật chuyên ngành

– Hợp đồng tặng cho động sản có hiệu lực kể từ thời điểm bên được tặng cho nhận tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Đó là bản chất của hợp đồng

Không được yêu cầu bên vay trả lại tài sản trước thời hạn, trừ trường hợp quy định về hợp đồng vay có kỳ hạn hoặc luật khác có liên quan quy định khác.

Là cần thiết và phù hợp

Tranh mâu thuẫn tranh chấp giữa các  bên

– Giá thuê do các bên thoả thuận hoặc do người thứ ba xác định theo yêu cầu của các bên, trừ trường hợp luật có quy định khác.

– Trường hợp không có thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng thì giá thuê được xác định theo giá thị trường tại địa điểm và thời điểm giao kết hợp đồng thuê.

Hạn chế xảy ra tranh chấp giữa các bên trong việc xác định giá thuê

Tránh trường hợp gây hiểu nhầm như BLDS 2005

Hạn chế mâu thuẫn giữa các bên

Khắc phục hạn chế của BLDS 2005

Trường hợp bên sử dụng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ thì bên cung ứng dịch vụ có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Nhưng nguyên nhân khách quan dẫn đến việc vi phạm hợp đồng, nhưng chưa đến mức nghiêm trọng thì bên cung cấp dịch vụ không được đơn phương chấm dứt hợp đồng.

Nâng cao bản chất của hợp đồng là sự thỏa thuận

Hợp đồng vận chuyển hành khách có thể được lập thành văn bản, bằng lời nói hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể.

Hình thức hành vi càng phổ biến hơn trong các hợp đồng.

Trường hợp bên thuê vận chuyển giao tài sản không đúng thời hạn, địa điểm đã thoả thuận thì phải thanh toán chi phí chờ đợi và tiền vận chuyển tài sản đến địa điểm đã thoả thuận trong hợp đồng cho bên vận chuyển.

Trường hợp bên vận chuyển chậm tiếp nhận tài sản tại địa điểm đã thỏa thuận thì phải chịu chi phí phát sinh do việc chậm tiếp nhận.

Đảm bảo quyền lợi của bên thuê vận chuyển ( Những nguyên nhân khách quan là điều không tránh khỏi)

Khắc phục được hạn chế của BLDS 2005

Hạn chề  tranh chấp phát sinh

Cung cấp nguyên vật liệu theo đúng số lượng, chất lượng, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận cho bên nhận gia công; cung cấp giấy tờ cần thiết liên quan đến việc gia công.

So với  BLDS 2005:

Trước đây, bên đặt gia công có nghĩa vụ cung cấp nguyên vật liệu theo đúng số lượng, chất lượng, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận cho bên nhận gia công trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Thể hiện đúng bản chất của việc gia công

Báo cho bên đặt gia công biết để đổi nguyên vật liệu khác, nếu nguyên vật liệu không bảo đảm chất lượng; từ chối thực hiện gia công, nếu biết hoặc phải biết việc sử dụng nguyên vật liệu có thể tạo ra sản phẩm nguy hại cho xã hội.

Hạn chề tranh chấp xảy ra.

Phù hợp thực tế của các cơ sở gia công

Bên được ủy quyền được ủy quyền lại cho người khác trong trường hợp sau:

– Có sự đồng ý của bên ủy quyền.

– Do sự kiện bất khả kháng nếu không áp dụng ủy quyền lại thì mục đích xác lập, thực hiện GDDS vì lợi ích của người ủy quyền không thể thực hiện được.

Trước đây, chỉ được phép ủy quyền lại khi có sự đồng ý của bên ủy quyền hoặc pháp luật có quy định.

Phù hợp thực tiễn áp dụng.