So sánh (phân biệt) nhà nước đơn nhất với nhà nước liên bang

Nhà nước đơn nhất và nhà nước liên bang là hai hình thức cấu trúc nhà nước cơ bản có tính ổn định cao trong xác lập địa giới hành chính lãnh thổ và vận hành quyền lực nhà nước so với các dạng hình hình thức cấu trúc khác. Việc so sánh sự giống khác nhau giữa chúng sẽ giúp ta hiểu một cách chi tiết các đặc điểm của từng hình thức cấu trúc đó cũng như các hình thức cấu trúc không cơ bản khác.

Những nội dung liên quan:

Nhà nước đơn nhất là nhà nước, trong đó lãnh thổ quốc gia được phân bố thành các đơn vị hành chính – lãnh thổ; có một Chính phủ; một Hiến pháp; một hệ thống pháp luật; một quốc tịch; một quy chế công dân; có hệ thống các cơ quan chính quyền thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Nhà nước liên bang là nhà nước được thành lập bởi sự liên kết, hợp nhất hai hay nhiều nhà nước thành viên. Nhà nước liên bang có chủ quyền chung nhưng mỗi nhà nước thành viên có chủ quyền riêng. Tuy vậy, các thành viên liên bang bị hạn chế một số chủ quyền nhất định.

So sánh nhà nước đơn nhất với nhà nước liên bang

Điểm giống nhau giữa nhà nước đơn nhất với nhà nước liên bang

Cấu trúc đơn nhất và cấu trúc liên bang đều xác lập ở nhà nước có chủ quyền quốc gia, tức quyền tối cao của quốc gia trong phạm vi lãnh thổ của mình và quyền độc lập của quốc gia trong quan hệ quốc tế.
Cả hai đều có một hệ thống cơ quan nhà nước và một hệ thống pháp luật áp dụng chung trên toàn bộ lãnh thổ.
Công dân ở mỗi cấu trúc nhà nước đều có quốc tịch chung của nhà nước đó.

>>> Xem thêm: Khái niệm, nguồn gốc, bản chất và chức năng của nhà nước

Phân biệt nhà nước đơn nhất với nhà nước liên bang

Thứ nhất, nhà nước đơn nhất chỉ gồm một nước duy nhất so với nhà nước liên bang là sự liên hợp của hai hay nhiều nhà nước thành viên lại với nhau. Do đó ngoài hệ thống cơ quan nhà nước và hệ thống pháp luật chung, thống nhất như ở nhà nước đơn nhất, nhà nước liên bang còn có một hệ thống riêng cho từng nhà nước (hay còn gọi là bang) thành viên.

Thứ hai, sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ về mặt chủ quyền của nhà nước đơn nhất không bị chia cắt bởi các đơn vị hành chính để quản lý trong khi sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ về mặt chủ quyền của nhà nước liên bang không bị chia cắt bởi các nước hay các bang thành viên.

Thứ ba, công dân của nhà nước đơn nhất có quốc tịch chung thống nhất còn công dân của nhà nước liên bang ngoài quốc tịch chung của nhà nước liên bang còn có thêm quốc tịch riêng của từng nhà nước thành viên hoặc từng bang.

Ngoài ra, cấu trúc liên bang thường được thiết lập tại một quốc gia đa sắc tộc (Mỹ, Úc, Malaysia,…) hoặc có lãnh thổ rộng lớn (tám trong số mười nước diện tích lớn nhất thế giới được tổ chức thành các liên bang) hoặc trong trường hợp cần thiết (giải quyết các vấn đề chung hoặc để có năng lực phòng thủ chung như Mỹ, Thụy Sĩ hoặc tạo ra một nhà nước dân tộc cho các nhóm rải rác ở các quốc gia khác nhau như Đức), các liên bang thường được thành lập trên cơ sở một một hiệp ước giữa các thành viên có chủ quyền.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa cấu trúc đơn nhất và cấu trúc liên bang không phải lúc nào cũng rõ ràng, một nhà nước đơn nhất có thể rất giống nhà nước liên bang về cấu trúc. Từ đó nảy sinh cấu trúc mới – sự kết hợp giữa cấu trúc đơn nhất hoặc liên bang với chế độ ủy trị có điều kiện, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là ví dụ tiêu biểu cho mô hình này. Theo hiến pháp, quyền lực của các đặc khu hành chính của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được trao bởi Chính phủ nhân dân Trung ương thông qua nghị quyết của Toàn quốc Nhân dân Đại biểu Đại hội. Vậy nhưng, việc hủy bỏ quyền tự trị của các đặc khu hành chính Hong Kong và Macau là một thách thức lớn nếu muốn nói là không thể.

Các quốc gia trên thế giới có mô hình cấu trúc đơn nhất

Nước cộng hòa đơn nhất

Abkhazia
Afghanistan
Albania
Algérie
Angola
Armenia
Azerbaijan
Bangladesh
Belarus
Bénin
Bolivia
Botswana
Bulgaria
Burkina Faso
Burundi
Cameroon
Cabo Verde
Cộng hòa Trung Phi
Tchad
Chile
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa^[4]
Trung Hoa Dân quốc (Đài Loan)(liên bang trước 1949)
Colombia
Congo
Costa Rica
Croatia
Cuba
Síp
Cộng hòa Séc
Cộng hòa Dân chủ Congo
Djibouti
Dominica
Cộng hòa Dominica
Cộng hòa Nhân dân Donetsk
Đông Timor (Timor-Leste)
Ecuador
Ai Cập
El Salvador
Guinea Xích Đạo
Eritrea
Estonia
Fiji
Phần Lan
Pháp
Gabon
Gambia
Gruzia
Ghana
Hy Lạp
Guatemala
Guinée
Guiné-Bissau
Guyana
Haiti
Honduras
Hungary
Iceland
Indonesia (liên bang trước 1950)
Iran
Ireland
Israel
Ý
Bờ Biển Ngà
Kazakhstan
Kenya
Kiribati
Kosovo
Kyrgyzstan
Lào
Latvia
Liban
Liberia
Libya
Litva
Cộng hòa Nhân dân Lugansk
Macedonia
Madagascar
Malawi
Maldives
Mali
Malta
Quần đảo Marshall
Mauritanie
Mauritius
Moldova
Mông Cổ
Montenegro
Mozambique
Myanmar
Cộng hòa Nagorno-Karabakh
Namibia
Nauru
Nicaragua
Niger
CHDCND Triều Tiên
Bắc Síp
Palau
Palestine
Panama
Paraguay
Peru
Philippines
Ba Lan
Bồ Đào Nha
România
Rwanda
Samoa
San Marino
São Tomé và Príncipe
Sénégal
Serbia
Seychelles
Sierra Leone
Singapore
Slovakia
Slovenia
Somaliland
Nam Phi
Hàn Quốc (liên bang trước 1960)
Nam Ossetia
Sri Lanka
Suriname
Syria
Tajikistan
Tanzania
Togo
Transnistria
Trinidad và Tobago
Tunisia
Thổ Nhĩ Kỳ
Turkmenistan
Uganda
Ukraina
Uruguay
Uzbekistan
Vanuatu
Việt Nam
Yemen
Zambia
Zimbabwe

Quân chủ đơn nhất

Andorra
Antigua và Barbuda
Bahrain
Bahamas
Barbados
Belize
Bhutan
Brunei
Campuchia
Đan Mạch
Grenada
Jamaica
Nhật Bản
Jordan
Kuwait
Lesotho
Liechtenstein
Luxembourg
Monaco
Maroc
Hà Lan
New Zealand
Na Uy
Oman
Papua New Guinea
Qatar
Saint Lucia
Saint Vincent và Grenadines
Ả Rập Xê Út
Quần đảo Solomon
Tây Ban Nha
Thụy Điển
Thái Lan
Tonga
Tuvalu

Các tìm kiếm liên quan đến phân biệt nhà nước đơn nhất và nhà nước liên bang, so sánh nhà nước liên bang và nhà nước liên minh, nhà nước đơn nhất việt nam, ưu nhược điểm của nhà nước liên bang, singapore là nhà nước đơn nhất, đặc trưng nhà nước đơn nhất, nha nuoc lien bang va nha nuoc lien minh, việt nam là nhà nước đơn nhất, ấn độ có phải là nhà nước liên bang, thế nào là nhà nước đơn nhất và nhà nước liên bang, nhà nước đơn nhất là nhà nước chỉ có một hệ thống cơ quan quyền lực đúng hay sai, các quốc gia trên thế giới có mô hình cấu trúc đơn nhất,