Đặc điểm tâm lý và phẩm chất tâm lý cần thiết của điều tra viên và kiểm sát viên trong hoạt động điều tra

Chuyên mụcTâm lý học Hoạt động tư pháp

IV. Đặc điểm tâm lý và phẩm chất tâm lý cần thiết của điều tra viên và kiểm sát viên trong hoạt động điều tra – Nội dung này nằm trong Chương III: Đặc điểm tâm lý của hoạt động điều tra.

 

Xem thêm các nội dung trong Chương III:

 

1. Điều tra viên

a) Đặc điểm tâm lý

Những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý của điều tra viên

  • Chức năng, nhiệm vụ điều tra để làm sáng tỏ vụ việc phạm tội đã xảy ra
  • Đặc điểm nhân thân của Điều tra viên: chuyên môn nghiệp vụ, thâm niên, kinh nghiệm công tác, …
  • Đối mặt với một khối lượng thông tin rất đa dạng, phức tạp chưa được sàng lọc, phân tích, đánh giá, đồng thời cũng phải tiếp xúc trực tiếp với nhiều đối tượng khác nhau với những biểu hiện tâm lý không đồng nhất
  • Mối quan hệ của điều tra viên với thủ trưởng cơ quan điều tra, với kiểm sát viên, với rất nhiều cơ quan và tổ chức có liên quan
  • Áp lực của dư luận xã hội của các phương tiện thông tin đại chúng.

Một số đặc điểm tâm lý tiêu cực của điều tra viên

  • Thường chỉ quan tâm các chứng cứ buộc tội: họ có thể làm rơi vãi, không quan tâm nhiều đến chứng cứ gỡ tội, giảm nhẹ, do chức năng chính của điều tra viên là buộc tội, còn chức năng gỡ tội là của người bào chữa, bị can, bị cáo. Điều tra viên thường có tâm lý sợ bỏ lọt tội phạm, bắt nhầm còn hơn bỏ sót.
  • Tâm lý mệt mỏi, chán nản ngại khó, tự bằng lòng với những nguồn cung cấp tin dễ khai thác
  • Có biểu hiện tâm lý bức xúc, căng thẳng
  • Dễ đi theo các lối mòn sẵn có, chủ yếu sử dụng thói quen và kinh nghiệm
  • Xu hướng xung đột, đối đầu với người bào chữa
  • Xu hướng bảo thủ khi có ý kiến trái ngược

b) Phẩm chất tâm lý cần thiết của điều tra viên

  1. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao để giải quyết một cách đầy đủ, toàn diện về vụ án hình sự
  2. Đạo đức nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm và phẩm chất chính trị vững vàng.
  3. Khả năng tư duy tốt, khả năng phân tích, tổng hợp và đánh giá một cách logic và toàn diện
  4. Khả năng vận dụng vốn tri thức phong phú của bản thân vào từng nhiệm vụ cụ thể trong hoạt động chứng minh
  5. Điều tra viên cũng cần phải có sự kiên định, độc lập, cương quyết và phải biết tự kiềm chế bản thân khi trực tiếp tiến hành các hoạt động điều tra.
  6. Khả năng sáng tạo trong điều tra vụ án hình sự
  7. Có thái độ cầu thị, bình tĩnh và tôn trọng các ý kiến của người bào chữa và của Kiểm sát viên tham gia kiểm sát hoạt động điều tra
  8. Tác phong nghiêm túc, trang phục chỉnh tề theo đúng Điều lệnh Công an nhân dân.

2. Kiểm sát viên

a) Đặc điểm tâm lý

Những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý Kiểm sát viên

  • Chức năng, nhiệm vụ của kiểm sát viên
  • Đặc điểm nhân thân của kiểm sát viên
  • Mối quan hệ với lãnh đạo kiểm sát viên, lãnh đạo cơ quan điều tra và với riêng cá nhân điều tra viên
  • Tiếp xúc với hồ sơ vụ án ngay từ đầu cũng như tham gia trực tiếp một số hoạt động điều tra
  • Áp lực của dư luận xã hội, của các phương tiện truyền thông

Một số đặc điểm tâm lý tiêu cực của KSV:

  • Thường có xu hướng kết tội, đồng tình với quan điểm của cơ quan điều tra đưa ra: do vai trò của KSV giữ chức năng công tố
  • Phó mặc, buông lỏng việc kiểm tra, giám sát hoạt động điều tra của điều tra viên
  • Có sự lệ thuộc hoặc quá tin tưởng vào tài liệu điều tra
  • Tâm lý nể nang, ngại va chạm với điều tra viên với cơ quan điều tra
  • Xu hướng bảo thủ khi có ý kiến trái ngược từ phía người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác.

b) Phẩm chất tâm lý cần thiết của kiểm sát viên

  • Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao
  • Có đạo đức nghề nghiệp, phẩm chất chính trị khi thực hiện nhiệm vụ kiểm sát đối với hoạt động điều tra
  • Có sự độc lập và cương quyết trong việc kiểm sát đối với hoạt động điều tra.
  • Tác phong nghiêm túc, trang phục chỉnh tề, đúng quy định củan gành, giao tiếp đúng mực với điều tra viên và với những người tham gia tố tụng khác.

 


 

Xem thêm các nội dung trong Chương II:

Xem thêm các nội dung trong Chương IV:

1/5 - (1 bình chọn)

Hãy bình luận đầu tiên

Để lại một phản hồi

Lưu ý: Vui lòng không cung cấp SĐT ở Nội dung phản hồi để tránh bị người lạ làm phiền