Tội cưỡng dâm quy định tại Điều 143 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Tương ứng với Điều 113. Tội cưỡng dâm BLHS 1999.
Các nội dung liên quan:
- Tội hiếp dâm
- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
- Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
- Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi
>>> Xem thêm: Các tội xâm phạm tính mạng sức khỏe nhân phẩm danh dự của con người
Điều 143. Tội cưỡng dâm
1. Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Nhiều người cưỡng dâm một người;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Đối với 02 người trở lên;
d) Có tính chất loạn luân;
đ) Làm nạn nhân có thai;
e) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31 % đến 60%;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 18 năm:
a) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
4. Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
1. Khái niệm
Cưỡng dâm được hiểu là hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người đang bị lệ thuộc vào người phạm tội hoặc đang ở trong tình trạng quẫn bách phải do cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người phạm tội một cách miễn cưỡng.
2. Các yếu tố cấu thành Tội cưỡng dâm
2.1. Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội này gồm có các dấu hiệu sau:
a) Về hành vi. Có một trong các hành vi sau:
- Có hình video cấu với người khác là người bị lệ thuộc hoặc đang cần sự giúp đỡ do đang ở trong tình trạng quẫn bách bằng cách dùng thủ đoạn như dụ dỗ, mua chuộc, đe dọa…
- Có hành vi quan hệ tình dục khác (xem giải thích ở tội hiếp dâm).
b) Dấu hiệu khác
Đối tượng bị hại phải là người có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội. Được hiểu là mối quan hệ lệ thuộc về nhiều mặt: về vật chất (như được nuôi dưỡng, được trợ giúp về điều kiện sinh sống…), về xã hội (như giáo viên với học sinh, giữa bác sĩ với bệnh nhân(, về tín ngưỡng (như giữa tín đồ với người có chức sắc tôn giáo), về gia đình (như giữa anh chị em cùng cha khác mẹ…), về công tác (như giữa thủ trưởng với nhân viên thuộc quyền). Tất cả các mối quan hệ lưu trên phải là mối quan hệ lệ thuộc thực sự, tức là người phạm tội phải có uy tín nhất định đối với người bị hại.
- Người đang ở trong tình trạng quẫn bách: được hiểu là trường hợp người bị hại đó đang gặp những khó khăn rất lớn về kinh tế… khó khăn có thể khắc phục được hoặc đang gặp hiểm họa (như người thân bị mắc bệnh hiểm nghèo không có điều kiện về tài chính để đưa đi chữa trị, bản thân hoặc gia đình bị thiên tai, bị phá sản… nên bị túng thiếu nghiêm trọng cần phải có ngày sự giúp đỡ).
- Phải là miễn cưỡng giao cấu với người phạm tội: được hiểu là người bị hại chấp nhận giao cấu nhưng không phải tự nguyện mà do tác động bởi thủ đoạn khống chế tư tưởng như dọa dẫm, hứa hẹn, giúp đỡ,…) của người phạm tội.
Ví dụ: bác sĩ đặt điều kiện với bệnh nhân đang bị bệnh hiểm nghèo là cho giao cấu mới chữa trị cho người đó và lại nhân bệnh nhân đã chấp nhận điều kiện đó để được chữa trị.
Lưu ý:
- Việc dùng thủ đoạn để khống chế tư tưởng bằng cách dọa dẫm người khác chưa phải đến mức thực sự làm họ khiếp sợ đến mức ý chí tự vệ bị tê liệt, nghĩa là họ vẫn còn khả năng kháng cự, Tuy nhiên họ đã không kháng cự (đây là điểm khác biệt với trường hợp hiếp dâm, người bị hại đã tê liệt ý chí không kháng cự được), mà tự nguyện cho giao cấu một cách miễn cưỡng theo điều kiện mà người phạm tội đưa ra.
- Tội phạm hoàn thành từ lúc người bị hại giao cấu với người phạm tội.
- Việc đe dọa không phải là đe dọa dùng vũ lực (mà chỉ là thủ đoạn).
- Người bị hại là người từ đủ 16 tuổi trở lên.
2.2. Khách thể
Hành vi cưỡng dâm lưu trên xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự và sức khỏe của người khác. Ngoài ra còn có thể xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của nạn nhân.
2.3. Mặt chủ quan
Người phạm tội cưỡng dâm thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.
2.4 Chủ thể
Chủ thể của tội cưỡng dâm là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự, đồng thời phải có mối quan hệ lệ thuộc với người bị hại hoặc có mối quan hệ nhất định trong việc giúp đỡ người bị hại thoát khỏi tình trạng quẫn bách.
3. Về hình phạt
Mức phạt của tội phạm này đều chia thành 04 khung, cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1)
Có mức phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
b) Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
c) Khung ba (khoản 3)
Có mức phạt tù từ 10 năm đến 18 năm.
d) Khung bốn (khoản 4)
Có mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
4. Hình phạt bổ sung
Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính nhiều trên tùy từng trường hợp cụ thể mà người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Để lại một phản hồi Hủy